Jak przygotować się do kontroli PIP?

Przygotowując się do kontroli warto zajrzeć do ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, aby lepiej poznać prawa i obowiązki w tym zakresie.Pozwoli to na odpowiednie przygotowanie się oraz wypalanie nadużyć, które podczas kontroli mogą mieć miejsce.

„Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie” – art.1 

Podmioty podlegające kontroli to pracodawcy, przedsiębiorcy niebędący pracodawcami, na rzecz których czynności wynikające ze stosunku pracy wykonują osoby fizyczne oraz osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze

Przed kontrolą warto zapoznać się z uprawnieniami inspektorów pracy, bowiem nie każda kontrola musi być zapowiedziana oraz nie musi być ona przeprowadzona w godzinach pracy. Inspektorzy pracy mogą przeprowadzić kontrolę o każdej porze dnia i nocy. A w trakcie niej mają prawo do prowadzenia oględziny:

Inspektor pracy ma prawo do:

Inspektorzy pracy nie podlegają obowiązkowi posiadania przepustki, ponadto nie podlega również rewizji osobistej, nawet gdy regulamin zakładu pracy tego wymaga. Podczas kontroli mają prawo do:

1) swobodnego wstępu na teren zakładu pracy i do wszystkich jego obiektów pomieszczeń;

2) przeprowadzania oględzin obiektów, maszyn i urządzeń oraz pomieszczeń pracy;

3) żądania od Ciebie pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą – obowiązkowi temu podlegają również wszyscy pracownicy, których zatrudniasz lub zatrudniałeś, albo które wykonują lub wykonywały dla Ciebie pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą; inspektor ma także prawo wzywania i przesłuchiwania tych osób w związku z kontrolą;

4) wglądu do dokumentacji zakładu pracy, w tym do:

a) dokumentów dotyczących budowy, przebudowy lub modernizacji oraz uruchomienia zakładu pracy;

b) planów i rysunków technicznych, dokumentacji technicznej i technologicznej;

c) wyników ekspertyz, badań i pomiarów dotyczących produkcji bądź innej działalności zakładu – na żądanie inspektora masz obowiązek dostarczenia inspektorowi próbek surowców i materiałów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia analiz lub badań, gdy mają one związek z przeprowadzaną kontrolą;

5) wglądu do akt osobowych i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem pracy przez pracowników lub osoby zatrudnione na innej podstawie niż stosunek pracy;

6) zapoznania się z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami pracy oraz ich realizacją;

7) utrwalenia przebiegu kontroli za pomocą środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku;

8) wykonywania niezbędnych dla celów kontroli odpisów, zestawień lub wyciągów z dokumentów oraz obliczeń i zestawień sporządzanych na podstawie tych dokumentów – może też żądać ich bezpośrednio od Ciebie;

9) sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu kontrolowanego, ich przesłuchiwania i żądania oświadczeń w sprawie legalności zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej;

10) korzystania z pomocy biegłych i specjalistów oraz akredytowanych laboratoriów.

Po zakończeniu czynności kontrolnych inspektor jest zobowiązany do przygotowania protokołu kontrolnego, który powinien zawierać:

1) nazwę podmiotu kontrolowanego w pełnym brzmieniu i jego adres oraz numer z krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON) oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);

2) imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe inspektora pracy;

3) imię i nazwisko osoby reprezentującej podmiot kontrolowany oraz nazwę

organu reprezentującego ten podmiot;

4) datę rozpoczęcia działalności przez podmiot kontrolowany oraz datę objęcia stanowiska przez osobę lub powołania organu, o których mowa w pkt 3;

5) oznaczenie dni, w których przeprowadzano kontrolę;

6) informację o realizacji uprzednich decyzji i wystąpień organów Państwowej Inspekcji Pracy oraz wniosków, zaleceń i decyzji innych organów kontroli i nadzoru nad warunkami pracy;

7) opis stwierdzonych naruszeń prawa oraz inne informacje mające istotne znaczenie dla wyników kontroli;

8) dane osoby legitymowanej oraz określenie czasu, miejsca i przyczyny legitymowania;

9) informację o pobraniu próbek surowców i materiałów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji;

10) treść decyzji ustnych oraz informację o ich realizacji;

11) informację o liczbie i rodzaju udzielonych porad z zakresu prawa pracy;

12) wyszczególnienie załączników stanowiących składową część protokołu;

13) informacje o osobach, w obecności których przeprowadzano kontrolę;

14) na wniosek podmiotu kontrolowanego – wzmiankę o informacjach objętych tajemnicą przedsiębiorstwa;

15) wzmiankę o wniesieniu lub niewniesieniu zastrzeżeń do treści protokołu oraz ewentualnym usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości przed zakończeniem kontroli;

16) datę i miejsce podpisania protokołu przez osobę kontrolującą oraz przez osobę lub organ reprezentujący podmiot kontrolowany.

A gdy nieprawidłowości nie odnotowano? Inspektor pracy sporządza notatkę, w której zawiera informację o stanie faktycznym stwierdzonym w czasie kontroli. Możemy również spotkać się z decyzją oraz wystąpieniem. Decyzja może mieć formę pisemną, ustną, bądź w formie wpisu do dziennika budowy. Jednak najczęściej inspektorzy decydują się na formę pisemną, gdzie zamieszczają informację o terminie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości oraz pouczenie o przysługujących środkach odwoławczych. Na decyzję ustną wpływa rodzaj uchybień. Inspektorzy pracy stosują ją, gdy mogą być uchybienia podczas kontroli usunięte. Natomiast wystąpienie zawiera wnioski pokontrolne i ich podstawę prawną, do których musisz w terminie 30 dni się odnieść do odpowiedniego organu PIP.