Kłopotliwa ocena ryzyka zawodowego. Czy muszę ją teraz aktualizować?

W ostatnim czasie Państwowa Inspekcja Pracy zachęcała, aby dokonać aktualizacji oceny ryzyka zawodowego uwzględniając nowe zagrożenia m.in. zagrożenia biologiczne oraz zagrożenia psychospołeczne, de facto wywołane wcześniej przywołanym wirusem. Ale czy tak naprawdę wszyscy musimy aktualizować ryzyko? Czy obecna sytuacja zmusza, aby COVID-19 wpisać jako zagrożenie biologiczne dla wszystkich stanowisk?

Pracodawca jest zobowiązany do dokonania oceny ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy. Również, gdy nachodzi tego potrzeba należy poddać jej aktualizacji, cyklicznej lub w celu wprowadzenia działań zapobiegawczych/korekcyjnych np. po występującym w zakładzie pracy wypadku. Wykonując ocenę ryzyka zawodowego, należy zastanowić się nad zagrożeniami, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest możliwe. Częstym błędem podczas tworzenia oceny ryzyka jest naciąganie i wpisywanie jak największej ilości zagrożeń. Ocena ryzyka zawodowego nie jest dokumentem, w którym stawiać będziemy na ilość, lecz raczej na jakość, gdzie ustalimy prawdopodobieństwo wystąpienia danego zagrożenia i określimy działania profilaktyczne. 

Wdrażanie przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych powinno rozpocząć się od dokonania prawidłowej oceny dokumentu, uwzględniającej narażenie pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych. A więc, aby w ocenie ryzyka zawodowego wpisać zagrożenie biologiczne, jakim jest COVID-19, muszą ku temu wystąpić przesłanki np.:

1. wystąpienia infekcji lub choroby u pracowników, która może mieć związek,
2. z czynnościami wykonywanymi w warunkach występowania czynników biologicznych,
3. w zakładzie pracy było zgłoszenie potencjalnie wypadkowe lub chorobowe,
4. uznano COVID-19 w zakładzie pracy za chorobę zawodową.

W takich przypadkach, zagrożenie biologiczne jakim jest COVID-19 należy umieścić w ocenie ryzyka i zapoznać z jej treścią pracowników. W innym przypadku, jeżeli nie występują żadne przesłanki ku wirusowi, czy aby na pewno ma sens umieszczać opisane wyżej zagrożenie?

Wiele problemów sprawia również sposób określenia prawdopodobieństwa i narażenia zagrożenia biologicznego. Pamiętać należy, że jednostką prawnie zobowiązaną do pomocy w ocenie zagrożeń biologicznych jest Instytut Medycyny Pracy w Łodzi. Do podstawowych zadań Krajowego Punktu Informacyjnego ds. zagrożeń biologicznych należy prowadzenie merytorycznego wsparcia dla inspekcji nadzorujących warunki pracy, służby medycyny pracy sprawującej profilaktyczną opiekę nad pracującymi oraz dla pracodawców w rozwiązaniu problemów związanych z zawodową ekspozycją na czynniki biologiczne. 

Podsumowując, aktualizację oceny ryzyka zawodowego będziemy przeprowadzać na stanowiskach, ku którym istnieją wiarygodne przesłanki wystąpienia zachorowania na COVI-19. Do stanowisk tych, będziemy przede wszystkim kwalifikować służbę medyczną, ratownictwo medyczne, stomatologów oraz laborantów. Jeżeli podczas aktualizacji pojawi się problem, możemy zgłosić się do KPI Instytutu Medycyny Pracy, który jest zobowiązany do udzielenia nam wsparcia.