Zawał serca jako wypadek przy pracy
Zawał serca, udar mózgu czy perforacja żołądka. Czy wymienione urazy możemy uznać jako wypadek przy pracy?
Zgodnie z wykładnią art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej za wypadek przy pracy uważa się:
„Nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; 2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy”
W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że uszczerbek na zdrowiu pracownika spowodowany chorobą samoistną m.in. zawał serca, udar mózgu, perforacja żołądka, wywołany nadmiernym wysiłkiem lub stresem pracownika w okolicznościach danego wypadku można zakwalifikować jako wypadek przy pracy. W szczególności, nie możemy wykluczyć uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, fakt wystąpienia czynnika przyśpieszającego bądź pogłębiającego proces choroby. Wypowiadane są w szczególności poglądy, mówiące, że nadmierny wysiłek powinien być oceniony przy uwzględnieniu stanu zdrowia pracownika oraz okoliczności, w jakich jest wykonywana praca. Jednakże, wykonywanie zwykłych czynności (normalny wysiłek, normalne przeżycie psychiczne) nie może być uznane za wypadek przy pracy z powodu braku przyczyny zewnętrznej. Aby uznać zawał serca, czy udar mózgu jako wypadek przy pracy musi wystąpić nadzwyczajna okoliczność w przebiegu pracy, do którego zaliczyć możemy: nadmierny wysiłek, nietypowe przeżycie wewnętrzne.
„Należy więc stwierdzić, że przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy może być szczególne (nadzwyczajne, nietypowe) przeżycie wewnętrzne (stres, uraz psychiczny) w postaci emocji o znacznym nasileniu, powstałe wskutek okoliczności nietypowych dla normalnych stosunków pracowniczych„
Stres jako przyczyna zewnętrzna może zostać uznany w sytuacji, gdy jest istotnym ogniwem w łańcuchu, prowadzący do nagłego pogorszenia się stanu zdrowia pracownika.
„Interpretując pojęcie wypadku przy pracy należy stwierdzić, że nawet wręczenie pracownikowi pisemnego oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę traktowane jest jak zwykła czynność w ramach stosunku zatrudnienia i nie jest okolicznością kwalifikowaną jako uzasadnione źródło szczególnego stresu, przekraczającego wytrzymałość ludzkiego organizmu, a przez to nie stanowi zewnętrznej przyczyny zdarzenia w rozumieniu ustawowej definicji tego pojęcia„
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że występujące u pracownik schorzenia samoistne nie są powodem do wykluczenia uznania zdarzenia za wypadek przy pracy pod warunkiem zaistnienia czynnika przyśpieszającego bądź pogłębiającego proces choroby. Uszczerbek na zdrowiu pracownika spowodowany czynnikiem samoistnym może stanowić wypadek przy pracy, jeżeli został wywołany nadmiernym w okolicznościach danego wypadku wysiłkiem lub stresem. Problematyka chorób wewnętrznych tj, zawał serce, udar mózgu, czy perforacje żołądka sprowadza się do określenia, czy powstanie urazu spowodował czynnik zewnętrzny. Jeśli uraz powstał wyłącznie w wyniku z przyczyn choroby przewlekłej, nie można zdarzenia uznać jako wypadek przy pracy.