Wypadek przy pracy z udziałem transportu bliskiego. Zgłaszać wypadek do UDT czy nie?

Chociaż stan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy z roku na rok ulega systematycznej poprawie, wypadki przy pracy są nadal w centrum uwagi. Wiążą się z nimi nie tylko utrata zdrowia pracowników czy zdolności do pracy, ale również wysokie straty ekonomiczne dla przedsiębiorstwa. Wypadki przy pracy z udziałem transportu bliskiego to znaczna ilość wszystkich zgłoszonych wypadków w ciągu roku w Polsce. Dlatego w tym artykule skupimy się na obowiązkach, jakie nałożone są na eksploatującym urządzenie w przypadku niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia, czy nieszczęśliwego wypadku.

Ustawa o dozorze technicznym nakłada na eksploatującego urządzenie techniczne, obowiązek niezwłocznego zawiadomienia organu właściwej jednostki dozoru technicznego o każdym niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia technicznego lub nieszczęśliwym wypadku związanym z jego eksploatacją. Ponadto eksploatujący jest zobowiązany z uwagi na zagrożenie związane z jego eksploatacją, również do podjęcia działań zmierzających do usunięcia zagrożenia. Nie mniej jednak budzi wielką wątpliwość, określenie powyższych definicji, bowiem wspomniana ustawa o dozorze technicznym nie definiuje ich, tym samym eksploatujący urządzenie techniczne może mieć problem w zakresie właściwej oceny sytuacji. 

W tym przypadku, aby poprawnie ocenić definicję niebezpiecznego uszkodzenia oraz nieszczęśliwego wypadku, musimy odwołać się do rozporządzenia Ministra Gospodarki z 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych, który określa, iż:

1. niebezpiecznym uszkodzeniem jest nieprzewidziane uszkodzenie urządzenia ciśnieniowego, w wyniku którego urządzenie nie może być eksploatowane albo przy istnieniu którego dalsza jego eksploatacja stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska;
2. nieszczęśliwy wypadek to zdarzenie nagłe, które spowodowało śmierć, trwałą lub czasową niezdolność do pracy osoby lub osób, w związku z badaniem lub eksploatacją urządzenia ciśnieniowego.

Natomiast zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego:

1. niebezpieczne uszkodzenie to nieprzewidziane uszkodzenie UTB, w wyniku którego UTB nie nadaje się do eksploatacji lub jego dalsza eksploatacja stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska;
2. nieszczęśliwy wypadek to nagłe zdarzenie, które spowodowało obrażenia ciała albo śmierć.

Należy zwrócić również uwagę, w sytuacji „nieszczęśliwego wypadku” rolą pracodawcy będzie podjęcie działań procedury powypadkowej przewidzianych w ustawie dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W przypadku, gdy dochodzi do wypadku zbiorowego, ciężkiego bądź śmiertelnego, oprócz zawiadomienia UDT, należy także poinformować PIP oraz prokuraturę. Żadne przepisy nie określają, którą z powyższych instytucji powinniśmy poinformować jako pierwszą, dlatego należy wziąć pod uwagę, iż jesteśmy zobowiązani do natychmiastowego poinformowania wszystkich instytucji. Nie oznacza to jednak, że poinformowanie jednej z instytucji, zwalnia eksploatującego urządzenie technicznego z konieczności zawiadomienia pozostałych podmiotów. 

W sytuacji niezawiadomienia organu właściwej jednostki dozoru technicznego uszkodzeniu urządzenia technicznego lub nieszczęśliwym wypadku związanym z eksploatacją urządzenia technicznego podlega karze grzywny. Postępowania w sprawach o wykroczenia, na podstawie wniosku o ukaranie złożonego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego następuje w trybie przepisów Kodeksu postępowania (art. 65 ustawy o dozorze technicznym).

Podsumowując, eksploatujący urządzenie techniczne w sytuacji niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku musi podjąć natychmiastowe działania zmierzające do usunięcia zagrożenia spowodowanego związanego z jego eksploatacją. W sytuacji, gdy dochodzi do wypadku przy pracy pracownika również wszcząć procedurę powypadkową określoną w powszechnych przepisach BHP, a następnie zawiadomić UDT oraz w przypadku wypadku ciężkiego, zbiorowego lub śmiertelnego PIP i prokuraturę.