Jak poprawnie napisać protokół powypadkowy?
Protokół powypadkowy to dokument, który zawsze sporządza behapowiec z udziałem przedstawiciela pracowników i ma na to 14 dni od zgłoszenia wypadku. Czy zadawałeś sobie pytanie co powinno znaleźć się w poszczególnych sekcjach i dlaczego? Czy do protokołu powypadkowego możemy załączyć dokumentację medyczną w formie skanu? Na te pytania i wiele innych odpowiedź znajdziesz poniżej.
W artykule będę omawiane po kolei punkty protokołu powypadkowego, informację które są oczywiste, np. adres zamieszkania zostaną pominięte, poświęcimy więcej miejsce i czasu na wyjaśnienie punktów, które mogą nie być tak bezdyskusyjne.
Wskazówki praktyczne z komentarzem oraz odniesieniem prawnym:
- Zanim zaczniemy upewniamy się, że wzór protokołu jest zgodny z aktualnym rozporządzeniem.
Podstawa prawna:
Numer protokołu nadajemy wg bieżącego roku, np. piszemy wypadek 1 stycznia 2023 roku, numer protokołu będzie „1” a rok 2023. Pamiętamy jeżeli spisujemy wypadek z grudnia 2022 w kolejnym roku kalendarzowym to numer i rok protokołu jest nadawany wg 2023 roku . Nie mylimy roku protokołu z rokiem wypadku.
- Skrót PKD oznacza Polską Klasyfikację Działalności, przedsiębiorca przy zakładaniu firmy musi wybrać przynajmniej jeden kod określający rodzaj prowadzonej działalności.
Jeżeli podczas spisywania protokołu pojawią się trudności ze znalezieniem kodu PKD, możemy skorzystać z bezpłatnej „Bazy przedsiębiorców” znajdującej się pod tym linkiem.
- Zespół powypadkowy składa się z dwóch osób: przedstawiciela służby bhp i społecznego inspektora pracy (SIP).
- Co w sytuacji kiedy nie ma jednego lub obu stanowisk w firmie?
Mając zakład w, którym pracodawca nie ma obowiązku tworzenia służby bhp (sytuacje, w których pracodawca nie ma takiego obowiązku znajdziesz w art. 23711 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy), w zamian za pracownika bhp w skład zespołu wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp lub specjalista spoza zakładu.
Z kolei jeśli nie działa w zakładzie społeczna inspekcja pracy, to zamiast SIP członkiem zespołu jest przedstawiciel pracowników. Jeżeli to możliwe pamiętamy, aby ta osoba nie zajmowała stanowiska kierowniczego.
W sytuacji kiedy nie ma możliwości utworzenia dwuosobowego zespołu powypadkowego, ponieważ firma składa się z dwóch osób, a w tym jedną jest osoba poszkodowana, zespół składa się z pracodawcy i specjalisty spoza zakładu.
Pamiętajmy! Osoby wchodzące w skład zespołu powypadkowego muszą posiadać aktualne szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnie z wymaganiami prawnymi.
Podstawa prawna:
- art. 23711 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
- ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I POLITYKI z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Datą rozpoczęcia ustaleń okoliczności i przyczyn wypadku jest data zgłoszenia wypadku w pracy (jeśli jest powołany zespół powypadkowy), a data końcową jest dzień stworzenia protokołu wraz z wszystkimi niezbędnymi dokumentami.
Pamiętajmy! Sprawdźmy czy został powołany przez pracodawcę dwuosobowy zespół powypadkowy, jeśli nie pracodawca powinien dokonać tego niezwłocznie – w tej sytuacji datą początkową będzie data powołania zespołu.
- Kod zawodu poszkodowanego, możesz go znaleźć w wyszukiwarce kodów zawodów dostępnej na stronie GUS lub na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia.
- Opis wypadku, jakie istotne informację zawieramy w tej części?
- Data, gadzina rozpoczęcia zmiany roboczej w tym dniu.
- Nazwa stanowiska pracownika i staż pracy na nim.
- Ważność szkolenia bhp i badań lekarskich.
- Przygotowanie przed pracą ,np. pracownik przed rozpoczęciem pracy założył środki ochrony indywidulanej (buty, rękawice, okulary) i przebrał się w odzież robaczą.
- Obszar, komórka ,np. magazyn, produkcja.
- Opis zdarzenia po wysłuchaniu poszkodowanego, świadków i zebraniu wszystkich materiałów.
- Czas przebywania pracownika na L4 – podajemy wg informacji nam wiadomych na dzień zakończenia protokołu.
- Ustalenie przyczyny wypadku. Jak ja to robię w swoim zespole?
W celu określenia przyczyn wypadków korzystamy z różnych metod, wskaźników oraz modeli wypadków, które pozwalają na przedstawienie fragmentów zdarzeń przyczyniających się do powstawania urazów lub utraty życia.
– Najczęściej korzystamy z metody TOL, ponieważ jest jedną z najprostszych. W tej metodzie przyjmuję się, że każdy wypadek powinien być badany pod kątem trzech obszarów zagrożenia: technicznego, organizacyjnego i ludzkiego.
Więcej na temat badania wypadków dowiemy się z podręcznika pod tym linkiem.
– Możesz również skorzystać z statystycznej karty wypadku, w której znajdziesz listę przyczyn wypadków, korzystając z niej w poprawny sposób sformułujesz przyczynę.
– Do analizy przyczyn źródłowych możesz użyć również: technikę 5 Why i diagram Ishikawy.
- Do jakich przepisów będziemy się odnosić, aby wskazać naruszenia pracodawcy? Jak prawidłowo wskazać dowody?
Głównie przepisy Kodeksu Pracy w szczególności dział X i przepisy wykonawcze do k.p. oraz inne przepisy dotyczące bezpieczeństwa pracy. Jeżeli chcemy wskazać prawidłowo dowody to trzeba wykonać to bardzo konkretnie, np. powołując się na konkretny punkt Kodeksu Pracy. Najczęściej możemy doszukiwać się naruszenia przepisów przez pracodawcę, kiedy przyczyny wypadku były techniczne lub organizacyjne.
- Do jakich przepisów będziemy się odnosić, aby wskazać naruszenie pracownika?
Tak jak w przypadku pracodawcy będziemy się powoływać na przepisy dotyczące ochrony życia i zdrowia, głównie przepisy Kodeksu Pracy i przepisy wykonawcze do k.p. oraz inne przepisy dotyczące bezpieczeństwa pracy.
Podstawa prawna:
„Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków, o których mowa w art. 3, było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.”
Czym jest umyślność i rażące niedbalstwo?
Umyślność oznacza takie zachowanie pracownika, które on okazuje, przewidując skutki jakie wynikają z jego zachowania i skutki te chce wywołać.
Działanie z rażącym niedbalstwem, to taka sytuacja, w której pracownik zdaje sobie sprawę z grożącego niebezpieczeństwa, a mimo to z naruszeniem przepisów bez potrzeby naraża się na to niebezpieczeństwo, ignorując następstwa własnego zachowania.
Jeżeli wykażemy jedną z tych dwóch przyczyn, pracownik zostanie pozbawiony świadczeń odszkodowawczych.
- Stwierdzono stan nietrzeźwości albo użycia innych środków odurzających:
Podstawa prawna:
„Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.”
W tym punkcie podajemy czy pracownik był poddany badaniu pod kątem środków odurzających i jaki był wynik. Jeśli wynik badania był pozytywny to musimy wskazać czy stan pracownika przyczynił się w znacznym stopniu do powstania wypadku.
- Skutki wypadku dla poszkodowanego
W rozporządzeniu mamy następujący zapis dotyczący oceny rodzaju i skutku wypadków:
„5) zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku;”
Dlatego prosimy pracownika o udostępnienie niezbędnych informacji na temat ich zdrowia, pracownik może nam przedstawić całość lub fragment dokumentacji medycznej.
Fragment jeżeli nie chcę się podzielić informacjami na temat zdrowia, które nie mają związku z wypadkiem.
Przepisujemy z dokumentacji medycznej te informację o zdrowiu, które dotyczą wypadku przy pracy, przepisuj dokładnie tak jak napisał lekarz.
Nie umieszczaj informacji o zdrowiu poszkodowanego, które nie mają związku z wypadkiem, np. pacjent przyjmuje leki antykoncepcyjne. Może być to niekomfortowa i niepotrzebna sytuacja dla poszkodowanego.
Podstawa prawna:
- W punkcie 7. Nie zapominamy o skreśleniu niepotrzebnej treści.
Def. wypadku przy pracy i na równi traktowanego z wypadkiem przy pracy w ustawie poniżej.
Podstawa prawna:
W uzasadnieniu możemy wpisać: „Zdarzenie spełnia definicję wypadku przy pracy” lub zacytować definicję wypadku.
- W pkt.8 Nie zapominamy o skreśleniu niepotrzebnej treści. Rodzaje wypadków zostały określone w ustawie poniżej.
Podstawa prawna:
- Przykładowe wnioski i zalecane środki profilaktyczne:
- Omówienie wypadku z pracownikami.
- Ponowne przeprowadzenie ORZ na stanowisku.
- Dopasowanie odpowiednich do zagrożenia SOI.
- Przeszkolenie pracowników w zakresie transportu ręcznego.
Pamiętamy! Wnioski i środki profilaktyczne, które ustali zespół powypadkowy muszą zostać zrealizowane. Może zostać to zweryfikowane podczas kontroli organów państwowych.
- Podpis członków zespołu powypadkowego:
Składając podpisy pamiętajmy również o parafkach na każdej stronie. Spytasz dlaczego? A co w sytuacji jeśli ktoś podmieni kartki zmieniając treść tam gdzie nie ma podpisu? Pamiętamy bezpieczeństwo zawsze na pierwszym miejscu 😊
- Podpis pracodawcy:
Po sporządzeniu protokołu, pracodawca ma 5 dni na jego zatwierdzenie.
Podstawa prawna:
- Załączamy wszystkie załączniki, wskazując załącznik podajemy pełne daty i nazwy, np. Wyjaśnienia uzyskane od świadka Jan Kowalski i data.
Dodając kopie dokumentów składam na nich podpis: „za zgodność z przedłożonym dokumentem”.
- Pamiętamy! Po sporządzeniu protokołu zapoznajemy z jego treścią poszkodowanego pracownika zanim zatwierdzi go zespół powypadkowy.
Pracownikowi wręczamy 1 egzemplarz protokołu.
W razie wypadku śmiertelnego zapoznajemy i przekazujemy protokół członkom rodziny zmarłego.
Podstawa prawna:
Nie zapominamy !!! Wpisz sąd rejonowy.
Pod słowem „Pouczenie” należy wpisać adres Sądu Pracy, do którego poszkodowany (członek rodziny) może wystąpić z powództwem o sprostowanie protokołu.
Na sam koniec, protokół powypadkowy wraz załącznikami ma być przechowywany w dokumentacji zakładu pracy przez 10 lat.
Dla ułatwienia pracy, podczas drukowanie przygotuj potrzebną ilość egzemplarzy, w moim przypadku 4 kopie (dla pracodawcy, pracownika, płac, zus).