Jak mądrze wybierać metodę oceny ryzyka do stanowiska pracy, aby w jak największym stopniu realizowała swoje cele?

W każdym środowisku pracy są obecne niekorzystne czynniki, które mogą prowadzić do wystąpienia u pracowników chorób zawodowych lub urazów. W celach prewencyjnych dokonujemy oceny ryzyka, której zadaniem jest zapobieganie niebezpiecznym zdarzeniom na stanowiskach pracy. 

Z tego artykułu dowiesz się:

• Od czego zacząć ocenę ryzyka zawodowego w firmie?
• Jak zidentyfikować zagrożenia na danym stanowisku pracy?
• Jak dopasować metodę oceny ryzyka zawodowego do stanowiska pracy?
• Jakie narzędzia pomogą Ci przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego? 

Kto powinien wchodzić w skład zespołu do oceny ryzyka zawodowego?

W przepisach nie jest jasno określone, kto powinien być w składzie takiego zespołu. Jednak z praktyki wiemy, że zespół powinien być dopasowany do:

• metody oceny ryzyka zawodowego;
• stopnia skomplikowania zadań w zakładzie pracy;
• zagrożeń obecnych w przedsiębiorstwie.

Do zespołu wybierz takie osoby, które mają doświadczenie na ocenianym stanowisku pracy, wiedzę o technologiach używanych w przedsiębiorstwie, oraz o przepisach prawa i normach.

Jak określić zagrożenia na stanowisku pracy?

Najlepszym źródłem informacji o stanowisku pracy są pracownicy. Przeprowadź z nimi krótki wywiad, poznaj charakter ich pracy. Może to być na przykład wymuszona pozycja ciała, nadmierny hałas, czy za szybkie tempo pracy. 

Zachęcamy również do przejścia się po swoim zakładzie pracy i zastanowienia się, co jeszcze może powodować szkody na określonym stanowisku. Możesz również przejrzeć instrukcje producentów, aby zweryfikować, czy maszyny lub urządzenia są wykorzystywane w sposób prawidłowy. 

Skoncentruj się nie tylko na samych wypadkach w miejscu pracy, na często występujących chorobach zawodowych, ale również na czynnikach, które mogą być niekorzystne dla pracowników. Mamy tutaj na myśli na przykład: styczność z toksycznymi środkami chemicznymi, czy nadmierny hałas. 

Jak dopasować metodę oceny ryzyka zawodowego do stanowiska pracy?

Przy dobieraniu metody oceny ryzyka zawodowego do stanowiska pracy należy wziąć pod uwagę następujące parametry:

• doświadczenie osoby lub zespołu realizującego oceny;
• parametry opisujące warunki środowiskowe na stanowisku pracy;
• dostępność, wiarygodność i przydatność uzyskanych informacji;
• wpływ wartości parametrów ryzyka na jego ocenę;
• minusy wybranej metody oceny ryzyka zawodowego.

Nie ma jednej metody, która byłaby idealna dla wszystkich stanowisk pracy. Gdy ocenia się ryzyko związane z oddziaływaniem czynników mierzalnych (wielkość oddziaływania odnosi się do wymienionych w normach lub przepisach wartości), to można wykorzystać do tego celu trójstopniową lub pięciostopniową skalę ryzyka.

W normie PN-N-18002 zalecane jest podejmowanie określonych działań zapobiegawczych, w zależności od poziomu określonego ryzyka. Dopuszczalne ryzyko to małe i średnie. 

Natomiast metoda Risk Score pozwala na uzyskanie jakościowego i skalowalnego współczynnika ryzyka zawodowego. W tej metodzie poziom ryzyka to iloczyn trzech wymienionych poniżej parametrów:

• S – możliwych skutków (następstw) zagrożenia;
• E – ekspozycji (narażenia) na zagrożenie;
• P – prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia.

Po określeniu parametrów S,E i P, przychodzi moment na wartościowanie ryzyka. Celem oceny ryzyka zawodowego metodą Risk Score jest ciągłe poprawianie poziomu bezpieczeństwa w miejscu pracy. 

Kolejną metodą, którą możemy wykorzystać jest metoda PHA – Preliminary Hazard Analysis. Jej celem jest zidentyfikowanie wszystkich potencjalnych zagrożeń występujących w miejscu pracy. Pozwala ona na planowanie działań prewencyjnych oraz środków zaradczych.

Ocena ryzyka zawodowego metodą PHA składa się z następujących kroków:

• dokonanie ustaleń wstępnych; 
• zidentyfikowanie potencjalnych zagrożeń na stanowisku pracy;
• oszacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia szkody i dotkliwości skutków;
• opracowanie rankingu ryzyka i działań następczych.

Jakie narzędzia pomogą Ci przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego? 

Dokonanie oceny ryzyka zawodowego może być skomplikowanym zadaniem. Gdy chcesz je wykonać samodzielnie i w dodatku nie posiadasz odpowiedniego doświadczenia w tej kwestii, to wyniki mogą być mało wiarygodne. Zdając się na siebie, niestety narażasz zdrowie, a czasami nawet życie pracowników.

Co możesz zrobić?

Najlepszym wyjściem będzie skorzystanie z profesjonalnej aplikacji do zarządzania BHP, takiej jak BHPin. Program posiada dedykowany moduł oceny ryzyka zawodowego, który umożliwi Ci sporządzenie tego dokumentu wieloma metodami. Korzystanie programu jest bardzo proste – nie będziesz miał problemu z jego obsługą.

Po zalogowaniu się i wybraniu modułu oceny ryzyka zobaczysz prosty formularz, który prosi Cię o uzupełnienie niezbędnych informacji krok po kroku. Masz możliwość dodawania i usuwania zagrożeń, które mogą pojawić się na konkretnym stanowisku pracy. Dużym uproszczeniem jest fakt, że aplikacja posiada wprowadzone już do systemu przykładowe zagrożenia, które możesz wybrać z listy. Po ich wpisaniu, moduł samodzielnie przeprowadza profesjonalną ocenę ryzyka zawodowego. Wykonaną przez aplikację ocenę ryzyka zawodowego na danym stanowisku możesz pobrać, a następnie wydrukować. 

Dużym ułatwieniem i oszczędnością czasu jest również możliwość zduplikowania karty oceny ryzyka, aby nie wykonywać tych samych czynności po raz kolejny. Dobrą praktyką jest aktualizowanie oceny ryzyka raz na kilka lat. Program umożliwi Ci nadanie terminu oceny ryzyka, a gdy ważność jej będzie zbliżała się ku końcowi, aplikacja BHPin powiadomi Cię o tym. 

Podsumowanie – najważniejsze informacje

• Ocenę ryzyka zawodowego należy zacząć od wyznaczenia zespołu i zgromadzenia informacji o potencjalnych zagrożeniach.
• Samodzielnie zrealizowanie takiej oceny jest trudne i wymaga naprawdę dużego doświadczenia.
• Lepiej skorzystać z aplikacji BHPin, która krok po kroku przeprowadzi Cię przez cały proces. W razie potrzeby przypomni również o konieczności zaktualizowania danych, czy wprowadzenia środków profilaktycznych.