CZ. II Doprowadzenie mediów oraz odprowadzenie lub utylizacja ścieków oraz pomieszczenia higieniczno- sanitarne

Artykuł poświęcony jest ogólnemu wprowadzeniu do procesu zagospodarowywania terenu budowy oraz prezentuje podstawowe rozwiązania oraz problemy, które w trakcie tego procesu występują.

W pierwszej części serii omówiliśmy wykonanie ogrodzenia terenu budowy oraz wyznaczenie stref niebezpiecznych oraz wykonanie dróg, wyjść i przejść dla pieszych. W ramach części drugiej omówimy:

1. doprowadzenie energii elektrycznej oraz wody, zwanych dalej „mediami”, oraz odprowadzanie lub utylizacja ścieków;
2. pomieszczenia higieniczno-sanitarne i socjalne.

Doprowadzenie energii elektrycznej oraz wody, zwanych dalej „mediami”, oraz odprowadzanie lub utylizacja ścieków

Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy powinny być zaprojektowane i wykonane oraz utrzymywane i użytkowane w taki sposób, aby nie stanowiły zagrożenia pożarowego lub wybuchowego, a także chroniły w dostatecznym stopniu pracowników przed porażeniem prądem elektrycznym. Zazwyczaj spotyka się rozwiązanie polegające na stosowaniu rozdzielnic budowlanych prądu elektrycznego.

Częstym problemem jest sposób dostarczania energii elektrycznej do narzędzi maszyn oraz urządzeń stosowanych na budowie po rozmieszczeniu rozdzielnic. Nieprawidłowe rozmieszczenie rozdzielnic w fazie projektowania oraz podłączania przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia, o których mowa w  § 54 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401), może skutkować tym, że na drogach i ciągach komunikacyjnych dojedzie do krzyżowania się dróg z przewodami. 

Skutkiem nieprawidłowego zorganizowania rozdziału energii mogą być uszkodzenia przewodów, co może doprowadzić do utraty zasilania i zagrożenia życia i zdrowia osób przebywających na budowie. 

Temat instalacji elektrycznych na budowie oraz sposoby zabezpieczeń obszernie opisał Pan Stanisław Piórkowski, w ramach publikacji „BUDOWNICTWO. Instalacje elektryczne na budowie, Państwowa Inspekcja Pracy 15032/01/00; Warszawa 2015.  

W przypadku wody pitnej, czy służącej do obmycia ciała pracowników, bądź wykorzystywanej do procesów technologicznych, które realizuje się bądź będą realizowane na budowie, spotyka się wodę w postaci: 5 l baniaków; zbiorników o pojemności 1000l; dostarczaną cysterną, albo uzyskaną z przyłącza wodociągowego. Natomiast w zakresie utylizacji ścieków, warto jest skontaktować się z przedsiębiorstwami, które będą np. w ofercie wypożyczenia kontenerów pełniących role pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych, świadczyć także usługę w zakresie odprowadzania lub utylizacji ścieków. 

1. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne i socjalne

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz socjalne organizowane są zgodnie z zapisami w rozdziale 4 „Warunki socjalne i higieniczne” rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401). 

W sprawach dotyczących warunków higieniczno-sanitarnych, nieuregulowanych w niniejszym rozdziale, stosuje się ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Przy organizowaniu pomieszczeń wyznacznikiem jest liczba osób, która będzie wykonywać roboty budowlane. Jeżeli roboty budowlane wykonuje więcej niż 20 osób pracujących, zabrania się urządzania w jednym pomieszczeniu szatni i jadalni. Jeżeli istnieje możliwość wykorzystania istniejących na terenie budowy pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych inwestora, należy uwzględnić taki zapis w umowie zgodnie z § 32 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401). 

Z uwagi na stan epidemii, który został ogłoszony rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 491 z późn. zm.) inwestor w ramach umów może wymagać od wykonawców zorganizowania pomieszczeń higieniczno-sanitarnych w sposób taki, aby ograniczyć rozprzestrzeniania się czynników biologicznych w postaci bioaerozolu oraz zapewnienia dezynfekcji powierzchni poprzez stosowanie środków dezynfekujących, które muszą posiadać pozwolenie dla produktów biobójczych. Należy tutaj przytoczyć także § 26 ust. 3 załącznika nr 3 (Dz.U. Nr 169, poz. 1650), który stanowi, że Drzwi prowadzące do pomieszczenia izolującego oraz drzwi łączące je z dalszą częścią ustępu powinny zamykać się samoczynnie. W dobie stanu epidemii ma to duże znaczenie dla prawidłowego zapewnienia higieny i bezpieczeństwa w czasie korzystania z pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. 

Wysokość pomieszczeń higieniczno sanitarnych nie powinna być w świetle mniejsza niż 2,5 m, natomiast jeżeli te pomieszczenia są usytuowane w kontenerach to dopuszcza się niższą wysokości tych pomieszczeń. Szafki na odzież osób wykonujących roboty na terenie budowy, powinny być dwudzielne, zapewniające możliwość przechowywania oddzielnie odzieży roboczej i własnej.

Palenie tytoniu może odbywać się wyłącznie na otwartej przestrzeni lub w specjalnie do tego celu przystosowanym pomieszczeniu (palarni). W jadalni należy umieścić w widocznych miejscach napisy lub znaki informujące o zakazie palenia tytoniu.

Bibliografia:

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401)
2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 169, poz. 1650)
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 491 z późn. zm.)