Borelioza jako choroba zawodowa

W ciągu ostatnich 10 lat liczba wypłacanych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby zawodowej zwiększyła się trzykrotnie. Wzrost ten był spowodowany przede wszystkim zwiększaną liczbą zachorowań na choroby zakaźne odzwierzęce, głównie boreliozę- chorobę przenoszoną przez kleszcze. Liczba zakażeń wzrosła drastycznie, tylko w roku 2019 odnotowano ich 296, a w całej Polsce ponad 20 tyś.

Życie na wsi i praca w gospodarstwie rolnym znacząco zwiększają narażenie na kontakt z kleszczami. Uważa się, że im mniej mroźnych zim, a więcej ty łagodnych i wilgotnych, tym populacja kleszczy będzie rosła. Kleszcze spotkać możemy wszędzie na łąkach i pastwiskach, w lasach, nad rzekami i jeziorami, w zaroślach, a nawet w miejskich parkach i ogrodach, a ich największe skupiska występują w Polsce północnowschodniej.

Kleszcze choć są niewielkie przenoszą wiele groźnych chorób. Ich aktywność występuje między majem, a listopadem. Natomiast najwięcej zachorowań notuje się w czasie żerowania nimf- od maja do sierpnia.

Borelioza to groźna choroba zakaźna atakująca wiele narządów. Jest obecnie najczęściej stwierdzaną chorobą odkleszczową. Na człowieka i zwierzęta przenoszą je kleszcze, w których układzie pokarmowym bytują krętki wywołujące boleriozę. Istnieje podejrzenie, że krętki wywołujące boreliozę mogą być przenoszone także przez owady, m. in. gryzące muchy, komary pchły. Krętki boreliozy atakują układ nerwowy (penetrują płyn mózgowo – rdzeniowy, mózg i opony mózgowo – rdzeniowe), krótko po zakażeniu, wpływając na zachowanie osoby zakażonej. Borelioza bywa więc mylona z wieloma chorobami np. chorobami psychicznymi, nerwicą, reumatoidalnym zapaleniem stawów, wadami serca, stwardnieniem rozsianym czy chorobą Alzheimera.

Drogi jakimi możemy zarazić się chorobami odkleszczowym to ukąszenie przez zakażonego kleszcza lub owada, spożycie surowego mleka lub mięsa zakażonej krowy, kozy, owcy lub skrajnie rzadko przez rany na skórze.

Borelioza jako choroba zawodowa rolników

Zgodnie z art. 235 Ustawy Kodeks pracy za chorobę zawodową uważa się

Chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanymi dalej „narażeniem zawodowym”.

Aby zatem uznać chorobę za chorobę zawodową muszą wystąpić następujące warunki: 

Za rolniczą chorobę zawodową uważa się chorobę, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta objęta jest wykazem chorób zawodowych. Borelioza i inne choroby odkleszczowe wpisane są w wykaz chorób zawodowych.

Wzrost zakażeń boreliozą

Z informacji podanych na stronie KRUS, wynika iż w latach 2010- 2019 wzrost zakażeń na boreliozę wśród rolników wzrósł o 157 przypadków, co stanowi ok. 80% wszystkich przypadków chorób zawodowych zgłoszonych do KRUS. Uważa się, że borelioza u rolników występuje częściej niż wirusowe zapalenie wątroby u pracowników służby zdrowia.

Boreliozę zwaną również chorobą z Lyme wywołuje bakteria Borrelia burgdorferi, która przedostaje się do organizmu człowieka w następstwie ukąszenia przez zarażonego kleszcza. Najpewniejszym sposobem ochrony jest całkowite niedopuszczenie do kontaktu z tym pająkiem, co jest niemożliwe ze względu na charakter pracy rolnika. Istnieją jednak sposoby, które minimalizują ryzyko ukąszenia:

Zachorowałem i co dalej?

Rolnik, u którego stwierdzono chorobę zawodową lub podejrzewa się jej występowanie, może ubiegać się z KRUS o jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu lub rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

W przypadku ubiegania się o wymienione wyżej świadczenia pierwszym krokiem jest uzyskanie orzeczenia państwowego inspektora sanitarnego o stwierdzeniu lub braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. W tym celu należy zgłosić podejrzenie choroby zawodowej państwowemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu dla miejsca wykonywania pracy. Zgłoszenia może dokonać lekarz, lekarz dentysta lub sam ubezpieczony, który podejrzewa u siebie występowanie choroby zawodowej. Następnie inspektor sanitarny kieruje rolnika do jednostki orzeczniczej na badania, które będą podstawą do wydania orzeczenia oraz decyzji o stwierdzeniu lub braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. 

Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:

Żródło: krus.gov.pl